https://balkaravukatlik.com/image/cache/catalog/blog/balkar-avukatlik-danismanlik-1920x1920.webp

Tenkis davası, miras bırakanın (muris) saklı paylı mirasçılarının haklarını ihlal edecek şekilde yaptığı ölüme bağlı tasarrufların (vasiyet, miras sözleşmesi, bağış gibi) ve sağlığında yaptığı bazı karşılıksız kazandırmaların iptali amacıyla açılan bir davadır. Mirasçılar, tenkis davası açarak saklı paylarını geri alabilirler.

Bu yazıda, tenkis davasının ne olduğu, hangi mirasçıların bu davayı açabileceği, hangi durumlarda tenkis davası açılabileceği, zamanaşımı süresi ve Yargıtay kararlarıyla güncel hukuki değerlendirme yapılacaktır.


Tenkis Davası Nedir?

Tenkis davası, miras bırakanın saklı paylı mirasçılarını miras hakkından mahrum edecek şekilde yaptığı kazandırmaların, saklı pay oranları korunacak şekilde azaltılmasını sağlamak için açılan bir davadır.

Önemli Noktalar:

  • Tenkis davası, miras bırakanın sağlığında yaptığı kazandırmalara veya ölümünden sonra geçerli olacak tasarruflara karşı açılabilir.
  • Sadece saklı paylı mirasçılar tenkis davası açabilir.
  • Tenkis davası ile mirasçılar, miras bırakanın saklı paylarını ihlal eden bağış veya vasiyetnamelerin iptalini talep edebilir.

Örnek:
Miras bırakan, ölmeden önce taşınmazını üçüncü bir kişiye bağışladıysa ve bu bağış saklı paylı mirasçıların hakkını ihlal ediyorsa, saklı paylı mirasçılar tenkis davası açarak taşınmazın belirli bir kısmının kendilerine verilmesini talep edebilir.


Saklı Paylı Mirasçılar Kimlerdir?

Türk Medeni Kanunu'na göre saklı paylı mirasçılar şunlardır:

Mirasçı TürüSaklı Pay Oranı
Altsoy (Çocuklar, torunlar)Yasal miras payının 1/2'si
Eş (Altsoy varsa)Yasal miras payının 1/4'ü
Anne ve BabaYasal miras payının 1/4'ü

Önemli:

  • Kardeşler 2007 yılında yapılan kanun değişikliği ile saklı paylı mirasçı olmaktan çıkarılmıştır.
  • Saklı paylı mirasçılar, miras bırakanın yaptığı hukuka aykırı kazandırmalara karşı tenkis davası açabilirler.

Tenkis Davasının Açılabileceği Durumlar

Tenkis davasının açılabilmesi için şu durumların gerçekleşmiş olması gerekir:

  • Miras bırakan, mirasının büyük bir kısmını belirli kişilere bağışlamış veya vasiyet etmişse
  • Saklı paylı mirasçıların, miras hakkı ciddi şekilde ihlal edilmişse
  • Bağış ve tasarrufların saklı pay oranlarını aştığı tespit edilmişse

Ölüme Bağlı Tasarruflarda Tenkis

  • Vasiyetnameler ve miras sözleşmeleri tenkise tabidir.
  • Miras bırakan, mirasının tamamını bir kişiye vasiyet edemez.
  • Saklı pay ihlal ediliyorsa, mahkeme vasiyetnamenin tenkis edilmesine karar verebilir.

Sağlararası Kazandırmalarda Tenkis

  • Miras bırakan, sağlığında mirasçılardan birine veya üçüncü bir kişiye karşılıksız bağış yaptıysa ve bu bağış saklı payı ihlal ediyorsa, tenkis davası açılabilir.
  • Bağış sözleşmeleri, muvazaalı satışlar ve tapuda yapılan devrin bağış niteliğinde olduğu ispatlanırsa, bu işlemler de tenkise tabi tutulabilir.

Örnek:
Miras bırakan, vefatından önce sahip olduğu bir taşınmazı kızına devretmiş ancak bu işlem tapuda "satış" olarak gösterilmişse, diğer mirasçılar tenkis davası açarak bu işlemin bağış olduğunu ispatlayabilir ve miras paylarının korunmasını talep edebilir.


Tenkis Davası Nasıl Açılır?

Tenkis davası açma süreci şu adımlardan oluşur:

Öncelikle mirasın paylaşımının saklı payı ihlal edip etmediği tespit edilmelidir.
Asliye Hukuk mahkemesinde tenkis davası açılır.
Bilirkişi raporları ve deliller toplanır.
Mahkeme, saklı payın ihlal edilip edilmediğini değerlendirerek karar verir.

Yetkili Mahkeme:

  • Tenkis davalarında yetkili mahkeme, miras bırakanın son yerleşim yerindeki mahkemedir.

Tenkis Davası Zamanaşımı Süresi

Tenkis davası açma süresi:

  • Saklı payın ihlal edildiğini öğrenen mirasçı, 1 yıl içinde tenkis davası açmalıdır.
  • Mirasın açılmasının üzerinden 10 yıl geçtikten sonra tenkis davası açılamaz.

Önemli:

  • Bağışların tenkisi için dava açma süresi, bağışın yapıldığı tarihten itibaren 10 yıldır.

Yargıtay Kararları ile Tenkis Davası

Yargıtay 2. Hukuk Dairesi Kararı (E. 2022/4563, K. 2023/8412)

Olay: Bir miras bırakan, ölümünden önce tüm mal varlığını üçüncü bir kişiye devretmiştir. Saklı paylı mirasçılar, tenkis davası açarak bu işlemin bağış niteliğinde olduğunu iddia etmiştir.
Karar: Yargıtay, tapuda yapılan devrin gerçekte satış değil, bağış niteliğinde olduğuna hükmederek mirasçıların saklı paylarının korunmasına karar vermiştir.

Karar Metni:
"Miras bırakanın sağlığında yaptığı işlemler, gerçek irade bağışa yönelikse, tenkise tabi tutulur. Tapuda satış gibi gösterilen işlemler, gerçekte bağışsa, tenkis edilebilir."


Tenkis Davasında Delil Olarak Kullanılabilecek Belgeler

  • Tapu kayıtları ve mirasçılık belgesi
  • Vasiyetname veya miras sözleşmeleri
  • Bağış sözleşmeleri
  • Tanık beyanları ve bilirkişi raporları

Önemli: Tenkis davasında, miras bırakanın işlemlerinin gerçek niteliği araştırılır. Tapuda yapılan satış işlemlerinin gerçekte bağış olduğu ispatlanabilirse, bu işlem tenkis edilebilir.


Sonuç ve Öneriler

  • Saklı paylı mirasçılar, miras bırakanın kendilerini mağdur edecek şekilde yaptığı kazandırmalara karşı tenkis davası açabilir.
  • Tenkis davası, mirasın açılmasından itibaren 10 yıl içinde açılmalıdır.
  • Mahkeme, bilirkişi incelemesi yaparak miras paylarının korunup korunmadığını değerlendirir.
  • Muvazaalı satışlar, bağış adı altında yapılan işlemler tenkise tabi tutulabilir.
  • Davanın karmaşık yapısı nedeniyle bir miras hukuku avukatından destek alınması önerilir.

Tenkis davası açmak ve miras haklarınızı korumak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

0Yorumlar

Yorum Yap

E-posta adresiniz yayınlanmayacaktır. Gerekli alanlar * ile işaretlenmiştir.



WhatsApp ile iletişime geçin?