MAL AYRILIĞI REJİMİ

MAL AYRILIĞI REJİMİ

Mal ayrılığı rejimi, eşlerin her birinin kendi malvarlığı üzerinde tam tasarruf hakkına sahip olduğu, malvarlıklarının birbirinden bağımsız şekilde korunduğu bir mal rejimidir. Bu rejimde, her eş kendi kazancını yönetir, borçlarını öder ve sahip olduğu malvarlığı üzerinde tek başına hak sahibidir. Boşanma durumunda, eşlerin birbirlerinin malvarlıkları üzerinde herhangi bir hak iddia etmesi mümkün değildir.

Bu yazıda, mal ayrılığı rejiminin hukuki dayanakları, özellikleri, uygulanma süreçleri ve Yargıtay kararları ışığında örnek olaylar detaylı bir şekilde ele alınmıştır.

Mal Ayrılığı Rejiminin Hukuki Dayanakları

1. Türk Medeni Kanunu (TMK) Madde 242-243

Türk Medeni Kanunu’nda mal ayrılığı rejimi şu şekilde düzenlenmiştir:

• Her eşin malvarlığı kendisine aittir.

• Eşlerden biri diğerine ait mal üzerinde herhangi bir hak iddia edemez.

• Her eş kendi borçlarından ve yükümlülüklerinden sorumludur.

Mal Ayrılığı Rejiminin Özellikleri

1. Eşlerin Malvarlıklarının Ayrılığı

• Evlilik boyunca her eş, kendi malvarlığını yönetir ve tasarruf eder.

• Mal rejiminin sona ermesi durumunda, taraflar birbirlerinin malvarlıklarından hak talep edemez.

2. Gelir ve Borç Ayrılığı

• Eşlerin gelirleri ve borçları tamamen ayrıdır.

• Bir eşin borçlarından diğer eş sorumlu tutulamaz.

3. Malvarlığının Korunması

Eşlerden biri, diğer eşin malvarlığı üzerinde bir hak iddia edemediği gibi, malvarlığını paylaşma yükümlülüğü de yoktur.

Mal Ayrılığı Rejiminin Uygulanma Süreci

1. Mal Ayrılığı Rejimi Sözleşmesi

Eşler, evlilikten önce veya sonra noterde düzenleyecekleri bir mal rejimi sözleşmesi ile mal ayrılığı rejimini seçebilir.

2. Yasal Mal Rejiminin Değiştirilmesi

Edinilmiş mallara katılma rejimi gibi yasal mal rejimini benimsemiş eşler, mahkemeye başvurarak mal ayrılığı rejimine geçebilir.

3. Boşanma Durumunda Mal Ayrılığı Rejiminin Tasfiyesi

Mal ayrılığı rejimi sona erdiğinde, taraflar sadece kendi adlarına kayıtlı malvarlıklarına sahip olur. Paylaşım söz konusu değildir.

Mal Ayrılığı Rejiminin Avantajları ve Dezavantajları

Avantajları:

• Malvarlıklarının tam bağımsızlığı sağlanır.

• Her eş, kendi kazançlarını ve malvarlığını dilediği gibi yönetebilir.

• Borçlar bireysel olduğu için eşlerden biri diğerinin borçlarından etkilenmez.

Dezavantajları:

• Evlilik birliği boyunca ortak mal edinilmediği için ekonomik adalet sağlanmayabilir.

• Evlilik sırasında diğer eşin katkıları göz önüne alınmaz.

Mal Ayrılığı Rejimi ile İlgili Yargıtay Kararları

1. Yargıtay 8. Hukuk Dairesi Kararı (E. 2021/4236, K. 2022/7431)

Olay: Eşlerden biri, mal ayrılığı rejimini seçtikten sonra eşinin adına kayıtlı taşınmazda katkısı olduğunu iddia ederek hak talep etmiştir.
Karar: Yargıtay, mal ayrılığı rejiminde her eşin kendi malvarlığına sahip olduğunu ancak diğer eşin katkısı varsa değer artış payı talebinde bulunabileceğini belirtmiştir.
Karar Metni:

"Mal ayrılığı rejiminde, katkı sağlayan eş, değer artış payı talep edebilir. Ancak bu talebin ispat edilmesi gerekir."

2. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı (E. 2020/1432, K. 2021/5324)

Olay: Eşlerden biri, diğer eşin ticari işletmelerinde yaptığı katkılar nedeniyle boşanma sonrası hak talep etmiştir.
Karar: Yargıtay, mal ayrılığı rejiminde kişisel mal kapsamında olan işletmenin gelirlerine yönelik hak talep edilemeyeceğini belirtmiştir.
Karar Metni:

"Ticari işletme, mal ayrılığı rejiminde kişisel mal olarak değerlendirilir. Bu nedenle, diğer eşin hak talebi reddedilmiştir."

3. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi Kararı (E. 2019/3217, K. 2020/5632)

Olay: Kadın, evlilik boyunca eşinin aldığı gayrimenkul üzerinde hak talep etmiş ancak mal ayrılığı rejimi kapsamında olduklarını unutmuştur.
Karar: Yargıtay, mal ayrılığı rejiminde eşlerin malvarlıklarının bağımsız olduğunu ve kadının talebinin hukuki dayanağı olmadığını belirlemiştir.
Karar Metni:

"Mal ayrılığı rejiminde, eşlerden biri diğer eşin malvarlığı üzerinde hak talep edemez. Davacının talebi reddedilmiştir."

Mal Ayrılığı Rejimi ile İlgili Örnek Olaylar

Örnek 1: Mal Ayrılığı Rejimi ve Değer Artış Payı Talebi

Olay: Ali ve Ayşe, mal ayrılığı rejimini seçmişlerdir. Ayşe, evlilik sırasında Ali’nin adına alınan bir arsanın bedeline katkıda bulunmuştur. Boşanma sonrası katkısını talep etmiştir.
Sonuç: Mahkeme, Ayşe’nin yaptığı katkıyı dikkate alarak değer artış payı talebini kabul etmiştir.

Örnek 2: Ortak Mal Ediniminin Olmadığı Durumlar

Olay: Mehmet ve Zeynep, evlilikleri boyunca mal ayrılığı rejimini benimsemiş ve her biri kendi kazançlarını yönetmiştir. Boşanma sırasında Zeynep, Mehmet’in sahip olduğu gayrimenkul üzerinde hak talep etmiştir.
Sonuç: Mahkeme, gayrimenkulün Mehmet’in malvarlığına ait olduğunu belirterek Zeynep’in talebini reddetmiştir.

Örnek 3: Mal Ayrılığı Rejimi ve Ortak Borçlar

Olay: Ahmet ve Fatma, mal ayrılığı rejiminde evlenmiştir. Ahmet’in ticari borçları nedeniyle Fatma’nın malvarlığına haciz konulmak istenmiştir.
Sonuç: Mahkeme, mal ayrılığı rejimi gereği eşlerin borçlarının birbirinden bağımsız olduğunu belirterek Fatma’nın malvarlığına haciz konulamayacağına karar vermiştir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Mal ayrılığı rejimi nedir?

Mal ayrılığı rejimi, eşlerin malvarlıklarının tamamen bağımsız olduğu bir rejimdir. Her eş kendi malını yönetir ve tasarruf eder.

2. Mal ayrılığı rejiminde boşanma sonrası mal paylaşımı yapılır mı?

Hayır. Mal ayrılığı rejiminde her eş, yalnızca kendi malvarlığı üzerinde hak sahibidir.

3. Mal ayrılığı rejiminde katkı payı talep edilebilir mi?

Evet. Bir eşin diğer eşin malına katkıda bulunması durumunda değer artış payı talep edilebilir.

4. Mal ayrılığı rejimi nasıl seçilir?

Eşler, noterde düzenleyecekleri bir sözleşme ile mal ayrılığı rejimini seçebilirler.

5. Mal ayrılığı rejiminde borçlar nasıl düzenlenir?

Eşlerin borçları tamamen bağımsızdır. Bir eş, diğer eşin borçlarından sorumlu tutulamaz.

Sonuç ve Öneriler

Mal ayrılığı rejimi, eşlerin malvarlıklarının bağımsızlığını koruyan bir düzenlemedir. Ancak bu rejim kapsamında taraflar arasında ekonomik adaletsizlikler oluşmaması için dikkat edilmesi gereken noktalar vardır:

• Haklarınızı Bilin: Mal ayrılığı rejiminde sahip olduğunuz hakları ve yükümlülükleri öğrenin.

• Değer Artış Payı Talebini Unutmayın: Eşinizin malına katkıda bulunduysanız, katkınızı talep edebilirsiniz.

• Hukuki Destek Alın: Mal rejimi sözleşmesi ve tasfiye işlemleri için bir avukattan profesyonel destek alın.

Hukuk büromuz, mal ayrılığı rejimi ve diğer mal rejimleri konusunda uzman ekibiyle hizmet sunmaktadır. Daha fazla bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.