KIDEM VE İHBAR TAZMİNATI HESAPLAMA

Kıdem ve ihbar tazminatı, işçinin iş sözleşmesinin sona ermesi durumunda işverenden talep edebileceği önemli haklardandır. Kıdem tazminatı, işyerinde en az bir yıl çalışan işçiye belirli şartlar altında ödenirken, ihbar tazminatı ise iş sözleşmesinin haklı bir sebep olmadan feshedilmesi durumunda, ihbar süresine uyulmaması halinde ödenmesi gereken tazminattır.

Bu yazıda, 2025 yılı güncel verileriyle kıdem ve ihbar tazminatının ne olduğu, kimlerin hak kazandığı, nasıl hesaplandığı ve örnek hesaplamalar detaylı olarak ele alınacaktır.

Kıdem Tazminatı Nedir? Kimler Hak Kazanır?

Kıdem tazminatı, aynı işverene bağlı olarak en az 1 yıl çalışan işçinin, belirli şartlarda işten ayrılması durumunda kazandığı tazminattır. İşveren, kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür.

Kıdem Tazminatına Hak Kazanma Şartları:

• En az 1 yıl aynı işyerinde çalışmış olmak
• İşçinin işten kendi isteği dışında çıkarılması
• Kadın işçilerin evlilik nedeniyle 1 yıl içinde işten ayrılması
• Erkek işçilerin askerlik nedeniyle işten ayrılması
• İşçinin emeklilik hakkı kazanması
• İşçinin sağlık nedeniyle iş sözleşmesini feshetmesi
• İşverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranması nedeniyle işçinin işten ayrılması

Önemli:

• İstifa eden işçi kıdem tazminatı alamaz, ancak haklı bir sebep (örneğin, maaşın düzenli ödenmemesi, mobbing, sağlık sorunları) varsa kıdem tazminatı talep edebilir.
• Kıdem tazminatı brüt ücret üzerinden hesaplanır.

2025 Yılı Kıdem Tazminatı Tavanı

Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı her tam yıl için 30 günlük brüt ücreti üzerinden hesaplanır. Ancak, kıdem tazminatında bir tavan uygulaması bulunmaktadır. 01 Ocak 2025 - 30 Haziran 2025 tarihleri arasında geçerli olan kıdem tazminatı tavanı 46.655,43 TL olarak belirlenmiştir.

Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır? (Örnekli Açıklama)

Kıdem tazminatı hesaplanırken şu formül kullanılır:

Çalışma Süresi (Yıl) x Brüt Aylık Ücret = Kıdem Tazminatı

• Kıdem tazminatına esas olan ücret, işçinin son brüt maaşıdır.
• 1 yıllık çalışma için 30 günlük brüt maaş kadar ödeme yapılır.
• Çalışılan yıl kadar hesaplanır; eksik kalan aylar ve günler orantılı olarak eklenir.

Örnek Kıdem Tazminatı Hesaplaması:

• Çalışma süresi: 5 yıl 6 ay
• Brüt maaş: 20.000 TL

Hesaplama:

• 5 yıl için kıdem tazminatı: 5 x 20.000 TL = 100.000 TL
• 6 ay için kıdem tazminatı: (20.000 TL / 12) x 6 = 10.000 TL
• Toplam kıdem tazminatı: 100.000 TL + 10.000 TL = 110.000 TL

Vergi Kesintisi:

• Kıdem tazminatından sadece damga vergisi (%0,759) kesilir.
• 110.000 TL x 0,00759 = 835 TL damga vergisi kesilir.

Net Ödenecek Kıdem Tazminatı:

• 110.000 TL - 835 TL = 109.165 TL

Not: Eğer hesaplanan kıdem tazminatı, belirlenen tavan tutarı olan 46.655,43 TL'yi aşıyorsa, her bir hizmet yılı için ödenecek tutar bu tavanla sınırlıdır. Örneğin, 5 yıl çalışmış bir işçi için maksimum kıdem tazminatı 5 x 46.655,43 TL = 233.277,15 TL olacaktır.

İhbar Tazminatı Nedir? Kimler Hak Kazanır?

İhbar tazminatı, işverenin veya işçinin, iş sözleşmesini feshetmeden önce karşı tarafa belirli bir süre önceden haber vermesi gerektiğini düzenleyen bir tazminat türüdür.

Eğer işveren işçiyi ihbar süresi tanımadan işten çıkarırsa, işçiye ihbar tazminatı ödemek zorundadır. Aynı şekilde, işçi de işverene önceden haber vermeden ayrılırsa, işveren işçiden ihbar tazminatı talep edebilir.

 İhbar Süreleri:

Önemli:

• İhbar süresi boyunca işçiye haftada en az 2 saat iş arama izni verilir.
• İhbar süresine uymayan taraf, karşı tarafa ihbar süresi kadar maaş ödemek zorundadır.

İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır? (Örnekli Açıklama)

İhbar tazminatı hesaplanırken şu formül kullanılır:

Brüt maaş ÷ 30 gün x İhbar Süresi = İhbar Tazminatı

 Örnek İhbar Tazminatı Hesaplaması

Örnek:

• Çalışma süresi: 2 yıl
• Brüt maaş: 20.000 TL
• İhbar süresi: 6 hafta (42 gün)

Hesaplama:

• Günlük brüt ücret: 20.000 TL ÷ 30 = 666,67 TL
• İhbar süresi (42 gün) x Günlük ücret: 42 x 666,67 TL = 28.000 TL
• Damga Vergisi (%0,759) Kesintisi: 28.000 TL x 0,00759 = 213 TL

Net Ödenecek İhbar Tazminatı:
28.000 TL - 213 TL = 27.787 TL

Kıdem ve İhbar Tazminatı Ödemeleri Nasıl Alınır?

İşveren ödeme yapmazsa:

• İş mahkemesine tazminat davası açılabilir.
• İşçi, İŞKUR ve Çalışma Bakanlığı’na şikayet başvurusu yapabilir.
• İcra takibi başlatılarak tazminat tahsil edilebilir.

Zamanaşımı Süresi:

• Kıdem ve ihbar tazminatı için 5 yıl içinde dava açılması gerekmektedir.

Sonuç ve Öneriler

• Kıdem tazminatı almak için en az 1 yıl çalışmış olmak gereklidir.
• İhbar tazminatı, iş sözleşmesi ihbar süresi verilmeden feshedildiğinde ödenir.
• Tazminat hesaplaması brüt maaş üzerinden yapılır ve damga vergisi kesilir.
• İşveren ödeme yapmazsa iş mahkemesine başvurulabilir.

Kıdem ve ihbar tazminatı alacağınızı tahsil etmek ve hukuki destek almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.