İŞVERENİN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KONUSUNDA ALMASI GEREKEN SORUMLULUKLAR

İŞVERENİN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KONUSUNDA ALMASI GEREKEN SORUMLULUKLAR

1. Genel Olarak

İşveren, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Türk Borçlar Kanunu başta olmak üzere çeşitli mevzuat hükümleri gereği, işyerinde çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. İşverenin bu sorumluluğu, yalnızca işyerinde mevcut tehlikeleri önlemekle sınırlı olmayıp, riskleri değerlendirme, önleyici tedbirler alma ve çalışanları bilgilendirme yükümlülüklerini de kapsar.

2. İşverenin Temel Sorumlulukları

a) Risk Değerlendirmesi Yapma Yükümlülüğü

İşveren, işyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikeleri belirlemek ve bunların zarar doğurma ihtimalini analiz etmek suretiyle risk değerlendirmesi yapmak zorundadır. Risk değerlendirmesi yapılmadan işyerinde faaliyetlere başlanması hukuken mümkün değildir.

b) Önleyici Tedbirler Alma Yükümlülüğü

Tespit edilen riskler karşısında işveren, işin niteliğine uygun önleyici ve koruyucu tedbirler almak zorundadır. Bu kapsamda teknik tedbirlerin yanı sıra organizasyonel düzenlemeler de yapılmalıdır.

c) Eğitim ve Bilgilendirme Yükümlülüğü

İşveren, çalışanlarına işe başlamadan önce, görev değişikliklerinde, iş ekipmanlarında değişiklik olduğunda veya yeni bir teknoloji uygulandığında iş sağlığı ve güvenliği eğitimi vermek zorundadır. Ayrıca işyerindeki riskler hakkında çalışanları açık şekilde bilgilendirmelidir.

d) Denetim ve Gözetim Yükümlülüğü

İşveren, işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin uygulandığını sürekli denetlemek ve gerekli gördüğünde önleyici yeni tedbirler almak zorundadır. Denetim yükümlülüğünün ihlali durumunda işverenin hukuki ve cezai sorumluluğu doğabilir.

3. Çalışanların Katılımını Sağlama

İşveren, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin alınması sürecine çalışanların katılımını teşvik etmeli ve onların görüşlerine başvurmalıdır. Çalışanların temsilcileri varsa, bu temsilcilerin de sürece aktif şekilde katılması sağlanmalıdır.

4. İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerini Sunma

İşveren, işyerinde işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirmek veya bu hizmeti dışarıdan almak zorundadır. Ayrıca belirli tehlike sınıfına ve çalışan sayısına göre iş sağlığı ve güvenliği kurulu kurmakla da yükümlü olabilir.

5. Acil Durum Planları Hazırlama

İşveren, olası acil durumlar için önceden acil durum planları yapmak, gerekli ekipmanları sağlamak ve çalışanların bu konuda bilgi ve eğitim almasını temin etmekle yükümlüdür.

6. İş Kazası ve Meslek Hastalığında Sorumluluk

İşveren, meydana gelen iş kazası ve meslek hastalıklarını Sosyal Güvenlik Kurumu’na ve ilgili Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’ne bildirmek zorundadır. İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle çalışan zarar görürse, işverenin tazminat sorumluluğu doğabilir.

7. İşverenin Sorumluluğunun Niteliği

İşverenin iş sağlığı ve güvenliği alanındaki sorumluluğu kusursuz sorumluluk niteliği taşıyabilir. Yani bazı durumlarda işveren, kendi kusuru olmasa dahi doğan zarardan sorumlu tutulabilir. Özellikle ağır ihmal, gerekli denetimlerin yapılmaması ve risklerin yeterince önlenmemesi hâlinde işverenin sorumluluğu kaçınılmazdır.

8. Sonuç

İşverenin iş sağlığı ve güvenliği konusundaki sorumlulukları, yalnızca yasal bir zorunluluk değil, aynı zamanda çalışanların temel haklarına saygı gösterilmesi açısından da hayati öneme sahiptir. İşverenlerin, mevzuat hükümlerine uygun davranmaları, riskleri önceden yönetmeleri ve işyerinde sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı oluşturmaları hem kendileri hem de çalışanları için koruyucu bir kalkan oluşturacaktır.