PAYLAŞMALI MAL AYRILIĞI REJİMİ

PAYLAŞMALI MAL AYRILIĞI REJİMİ

Paylaşmalı mal ayrılığı rejimi, eşlerin evlilik süresince kazandıkları malvarlıklarının bir kısmının ortak mal, diğer kısmının kişisel mal olarak değerlendirilmesini sağlayan bir mal rejimidir. Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen bu rejim, eşlerin ekonomik bağımsızlığını korurken, evlilik birliği içinde edinilen malların adil şekilde paylaşılmasını amaçlar.

Bu yazıda, paylaşmalı mal ayrılığı rejiminin hukuki dayanakları, uygulanma süreci, özellikleri ve Yargıtay kararları detaylı şekilde ele alınmaktadır.

Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejiminin Hukuki Dayanakları

1. Türk Medeni Kanunu Madde 256-281

Paylaşmalı mal ayrılığı rejimi, eşler arasında şu şekilde düzenlenmiştir:

• Evlilik süresince her eş, kendi malvarlığını yönetir ve tasarruf eder.

• Ancak boşanma veya rejimin sona ermesi durumunda, ortak edinilen mallar eşit şekilde paylaşılır.

• Kişisel mallar, paylaşım dışında tutulur.

2. Mal Ayrımı: Ortak Mallar ve Kişisel Mallar

Ortak Mallar (TMK Madde 257):

• Evlilik sırasında her iki eşin de katkılarıyla edinilen mallar.

• Ortak gelirlerle alınan taşınmazlar veya birikimler.

Kişisel Mallar (TMK Madde 258):

• Evlilik öncesi sahip olunan mallar.

• Miras veya bağış yoluyla elde edilen mallar.

• Manevi tazminat alacakları.

• Taraflarca kişisel mal olarak kararlaştırılan eşyalar.

Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejiminin İşleyişi

1. Evlilik Süresince Mal Yönetimi

Paylaşmalı mal ayrılığı rejiminde her eş, kendi kazancını ve malvarlığını bağımsız şekilde yönetir.

2. Mal Rejiminin Sona Ermesi ve Tasfiye Süreci

Rejim sona erdiğinde:

• Ortak mallar eşit şekilde paylaşılır.

• Kişisel mallar tasfiye kapsamı dışında tutulur.

3. Katılma Alacağı ve Değer Artış Payı

Eşlerden biri, ortak edinilen mallardan kaynaklanan hakkını katılma alacağı olarak talep edebilir. Ayrıca, bir eşin diğer eşin malına yaptığı katkı için değer artış payı talebi söz konusu olabilir.

Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejiminin Avantaj ve Dezavantajları

Avantajları:

• Eşlerin ekonomik bağımsızlığı korunur.

• Ortak malların adil paylaşımı sağlanır.

• Evlilik süresince kazanılan malların bir kısmı her iki eşin de hakkı olarak değerlendirilir.

Dezavantajları:

• Malların ayrımı ve tasfiye süreci, hukuki uyuşmazlıklara yol açabilir.

• Katkının ispat edilmesi gereken durumlarda ek yükümlülükler doğabilir.

Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimi ile İlgili Yargıtay Kararları

1. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı (E. 2020/784, K. 2021/1321)

Olay: Eşlerden biri, boşanma sonrası ortak edinilen bir taşınmazın paylaşılmasını talep etmiştir. Diğer eş, taşınmazın kendi kişisel malı olduğunu iddia etmiştir.
Karar: Yargıtay, taşınmazın ortak gelirle edinildiğini belirterek, paylaşılması gerektiğine hükmetmiştir.
Karar Metni:

"Ortak gelirle alınan taşınmaz, paylaşmalı mal ayrılığı rejiminde tasfiyeye konu edilmelidir. Kişisel mal olduğu iddiası ispatlanamamıştır."

2. Yargıtay 8. Hukuk Dairesi Kararı (E. 2019/3247, K. 2020/4123)

Olay: Kadın, eşinin miras yoluyla edindiği bir taşınmaz üzerinde hak iddia etmiştir.
Karar: Yargıtay, miras yoluyla elde edilen malların kişisel mal olduğunu belirterek, talebin reddine karar vermiştir.
Karar Metni:

"Miras yoluyla edinilen malvarlıkları, kişisel mal kapsamında değerlendirilir ve paylaşmaya konu edilemez."

3. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi Kararı (E. 2021/5436, K. 2022/6437)

Olay: Eşlerden biri, diğer eşin ticari işletmesine yaptığı maddi katkının karşılığını talep etmiştir.
Karar: Yargıtay, ticari işletmeye yapılan katkının, değer artış payı olarak talep edilebileceğini belirlemiştir.
Karar Metni:

"Bir eşin diğerinin malvarlığına yaptığı katkı, paylaşmalı mal ayrılığı rejiminde değer artış payı olarak talep edilebilir. Bu talebin ispat edilmesi şarttır."

Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimi ile İlgili Örnek Olaylar

Örnek 1: Ortak Gelirle Alınan Taşınmaz

Olay: Ali ve Ayşe, evlilikleri sırasında ortak birikimleriyle bir ev satın almıştır. Boşanma sonrasında Ayşe, evin yarı değerini talep etmiştir.
Sonuç: Mahkeme, evin ortak gelirle alınmış olması nedeniyle eşit şekilde paylaşılmasına karar vermiştir.

Örnek 2: Miras Yoluyla Edinilen Mal

Olay: Mehmet, babasından miras yoluyla bir arsa almıştır. Boşanma sonrasında eşinin bu arsada hak iddia etmesi üzerine dava açılmıştır.
Sonuç: Mahkeme, mirasın kişisel mal olduğunu belirterek eşin talebini reddetmiştir.

Örnek 3: Katkı Payı ve Değer Artış Payı

Olay: Fatma, evlilik süresince eşi Ahmet’in işyerine maddi destek sağlamıştır. Boşanma sonrası bu desteğin karşılığını talep etmiştir.
Sonuç: Mahkeme, Fatma’nın katkısını dikkate alarak değer artış payı ödenmesine karar vermiştir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Paylaşmalı mal ayrılığı rejimi nedir?

Paylaşmalı mal ayrılığı rejimi, eşlerin malvarlıklarını bağımsız olarak yönetmesini sağlarken, evlilik süresince edinilen ortak malların paylaşılmasını öngören bir rejimdir.

2. Paylaşmalı mal ayrılığı rejiminde hangi mallar paylaşılır?

Evlilik sırasında edinilen ortak mallar paylaşılır. Kişisel mallar ise paylaşım dışı tutulur.

3. Kişisel mallar nelerdir?

Miras veya bağış yoluyla elde edilen mallar, evlilik öncesi kazanılan mallar ve manevi tazminat alacakları kişisel mal olarak değerlendirilir.

4. Değer artış payı nedir?

Bir eşin diğer eşin malvarlığına yaptığı katkının, boşanma veya mal rejimi sona erdiğinde talep edilmesi durumudur.

5. Paylaşmalı mal ayrılığı rejimi nasıl seçilir?

Noter huzurunda düzenlenecek bir mal rejimi sözleşmesi ile paylaşmalı mal ayrılığı rejimi tercih edilebilir.

Sonuç ve Öneriler

Paylaşmalı mal ayrılığı rejimi, eşlerin bağımsızlığını korurken ortak malların adil paylaşımını sağlayan bir düzenlemedir. Bu rejimin uygulanmasında:

• Haklarınızı Öğrenin: Hangi malların paylaşılacağını ve kişisel mal statüsünü netleştirin.

• Belgelendirme Yapın: Ortak malların ispatı için gerekli belgeleri düzenleyin.

• Uzman Desteği Alın: Mal paylaşımı süreçlerinde hak kaybını önlemek için bir avukattan yardım alın.

Hukuk büromuz, paylaşmalı mal ayrılığı rejimi ve diğer mal rejimleri konusunda uzman kadrosuyla hizmet sunmaktadır. Daha fazla bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.