EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ

EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ

Edinilmiş mallara katılma rejimi, Türk Medeni Kanunu’na göre eşler arasında uygulanan yasal mal rejimi olarak kabul edilir. Bu rejim, evlilik birliği boyunca edinilen malların eşit şekilde paylaşılmasını öngörür. Ancak evlilik öncesi kazanımlar, miras veya bağış gibi mallar kişisel mal olarak değerlendirilir ve paylaşım dışı bırakılır.

Bu yazıda, edinilmiş mallara katılma rejiminin hukuki çerçevesi, uygulanma süreci ve Yargıtay kararlarıyla konuya ilişkin örnekler detaylı şekilde ele alınmaktadır.

Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Hukuki Dayanakları

1. Türk Medeni Kanunu Madde 218-241

Yasal mal rejimi:

• Eşler, farklı bir mal rejimi seçmedikçe edinilmiş mallara katılma rejimi uygulanır.

• Evlilik boyunca edinilen mallar ortak olarak değerlendirilir ve eşit şekilde paylaşılır.

2. Mal Ayrımı: Edinilmiş Mallar ve Kişisel Mallar

Edinilmiş Mallar (TMK Madde 219):

• Çalışma karşılığı elde edilen maaş, ücret ve gelirler.

• Sosyal güvenlik veya yardım kuruluşlarından alınan ödemeler (emeklilik maaşı, tazminat vb.).

• Çalışma gücü kaybı nedeniyle alınan ödemeler.

• Kişisel malların gelirleri (örneğin, kira geliri).

• Evlilik birliği içinde kazanılan diğer gelirler.

Kişisel Mallar (TMK Madde 220):

• Evlilik öncesi sahip olunan mallar.

• Miras veya bağış yoluyla elde edilen mallar.

• Manevi tazminat alacakları.

• Taraflarca kişisel mal olduğu kararlaştırılan eşyalar.

Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin İşleyişi

1. Evlilik Sürecinde Mal Rejimi

Eşler, edinilmiş malları serbestçe yönetebilir ve tasarruf edebilir. Her eş, kendi mal varlığını koruma ve artırma hakkına sahiptir.

2. Boşanma Durumunda Mal Rejiminin Tasfiyesi

Boşanma sonrası, eşlerin malvarlıkları tasfiye edilir:

• Edinilmiş mallar: Eşler arasında eşit olarak paylaşılır.

• Kişisel mallar: Tasfiye dışında tutulur.

Mal Rejimi Tasfiyesinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

1. Katılma Alacağı (TMK Madde 231):

Katılma alacağı, edinilmiş malların yarısının diğer eşe ödenmesini ifade eder.

Hesaplama:

Edinilmiş malların toplam değeri - Borçlar = Tasfiyeye konu değer
Tasfiyeye konu değer ÷ 2 = Katılma alacağı

2. Değer Artış Payı (TMK Madde 227):

Bir eşin diğerinin malvarlığına yaptığı katkı, "değer artış payı" olarak talep edilebilir.

3. Denkleştirme (TMK Madde 230):

Eşlerden biri, edinilmiş mal yerine kişisel malına harcama yapmışsa veya kişisel malını edinilmiş malın alınmasında kullanmışsa, bu durum denkleştirme yoluyla düzeltilir.

Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ile İlgili Yargıtay Kararları

1. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı (E. 2021/742, K. 2022/1531)

Olay: Boşanma sonrası kadın, kocasının maaşıyla alınan bir evin yarı değeri için katılma alacağı talep etmiştir. Erkek, evin miras yoluyla alındığını iddia etmiştir.
Karar: Yargıtay, evin edinilmiş mal olduğunu ve kadının katılma alacağı talebinin haklı olduğunu belirterek davacı lehine karar vermiştir.
Karar Metni:

"Edinilmiş mal niteliğinde olan taşınmaz, tasfiyeye konu edilmiştir. Davacının, taşınmazın yarı değerine katılma hakkı bulunmaktadır."

2. Yargıtay 8. Hukuk Dairesi Kararı (E. 2020/4321, K. 2021/6215)

Olay: Kadın, boşanma öncesi kocasının kendi adına yaptığı ticari birikimlerin edinilmiş mal olarak kabul edilmesini talep etmiştir. Erkek, bu birikimin evlilik öncesi kazanıldığını iddia etmiştir.
Karar: Yargıtay, ticari birikimin evlilik sırasında kazanıldığını tespit ederek, edinilmiş mal olarak paylaşılmasına karar vermiştir.
Karar Metni:

"Ticari birikim, evlilik sürecinde elde edilmiş olup, edinilmiş mal olarak kabul edilmiştir. Katılma alacağı talepleri yerinde bulunmuştur."

3. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi Kararı (E. 2019/5432, K. 2020/3254)

Olay: Erkek, miras yoluyla elde ettiği bir gayrimenkulün tasfiye kapsamına alınmasına itiraz etmiştir.
Karar: Yargıtay, miras yoluyla elde edilen malların kişisel mal olduğunu ve tasfiye dışında tutulması gerektiğini belirlemiştir.
Karar Metni:

"Miras yoluyla kazanılan taşınmaz, kişisel mal niteliğindedir ve tasfiye kapsamına alınamaz."

Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ile İlgili Örnek Olaylar

Örnek 1: Evlilik Süresince Alınan Gayrimenkul

Olay: Ali ve Ayşe, evlilikleri sırasında bir ev almıştır. Boşanma sonrasında Ayşe, evin yarı değerini talep etmiştir.
Sonuç: Mahkeme, evin edinilmiş mal olduğunu belirterek, Ayşe’ye katılma alacağı ödenmesine karar vermiştir.

Örnek 2: Kişisel Malın Geliri

Olay: Mehmet, evlilik öncesi miras kalan bir evi kiraya vermiş ve bu kirayı ortak hesaplarına yatırmıştır. Boşanma sonrasında bu kira gelirinin paylaşılması talep edilmiştir.
Sonuç: Mahkeme, kira gelirinin edinilmiş mal olarak tasfiye edilmesine karar vermiştir.

Örnek 3: Değer Artış Payı Talebi

Olay: Fatma, kocasının adına kayıtlı bir iş yerine maddi destek sağlamıştır. Boşanma sonrası, yaptığı katkı nedeniyle değer artış payı talep etmiştir.
Sonuç: Mahkeme, Fatma’nın iş yerine yaptığı katkıyı dikkate alarak değer artış payına hükmetmiştir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Edinilmiş mallara katılma rejimi zorunlu mudur?

Hayır. Eşler, farklı bir mal rejimi seçmedikçe yasal mal rejimi olarak edinilmiş mallara katılma rejimi uygulanır.

2. Edinilmiş malın tasfiyesi nasıl yapılır?

Edinilmiş mallar hesaplanır, borçlar düşülür ve kalan miktar eşit şekilde paylaşılır.

3. Kişisel mal gelirleri paylaşılır mı?

Evet. Kişisel mallardan elde edilen gelirler edinilmiş mal olarak tasfiyeye konu edilir.

4. Değer artış payı nedir?

Bir eşin diğer eşin malına yaptığı katkıyı ifade eder. Bu katkı, tasfiye sırasında talep edilebilir.

5. Mal rejimi ne zaman sona erer?

Mal rejimi, boşanma kararı kesinleştiğinde veya farklı bir mal rejimi seçildiğinde sona erer.

Sonuç ve Öneriler

Edinilmiş mallara katılma rejimi, eşler arasında mal paylaşımını düzenleyen önemli bir yasal rejimdir. Bu süreçte:

• Haklarınızı Öğrenin: Edinilmiş ve kişisel mallarınızı ayırt edin.

• Belgelerinizi Hazırlayın: Mal varlıklarınıza ilişkin belgeleri düzenleyin.

• Uzman Desteği Alın: Mal paylaşımı sürecinde hak kaybını önlemek için bir avukattan destek alın.

Hukuk büromuz, mal rejimi tasfiyesi ve alacak taleplerinde uzman ekibiyle hizmet vermektedir. Daha fazla bilgi almak ve danışmanlık hizmeti için bizimle iletişime geçebilirsiniz.