BOŞANMADA AKIL HASTALIĞI

Akıl hastalığı, Türk Medeni Kanunu’na (TMK) göre özel bir boşanma sebebidir. Bu durumda, eşlerden birinin evlilik süresince ortaya çıkan akıl hastalığı nedeniyle diğer eş için evlilik birliğini sürdürmek imkansız hale getirdiği durumlarda boşanma davası açılabilir. Ancak bu tür davalar, diğer boşanma davalarından farklı olarak, tıbbi raporlar ve kesin bir değerlendirme gerektirir.

Bu yazıda, akıl hastalığı nedeniyle boşanma davasının hukuki dayanakları, dava süreci, ispat yükümlülükleri ve Yargıtay kararları detaylı bir şekilde ele alınmaktadır.

Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davasının Hukuki Dayanakları

1. Türk Medeni Kanunu (TMK) Madde 165

TMK Madde 165’e göre:

• Eşlerden birinin akıl hastalığı varsa, bu hastalığın diğer eş için evlilik birliğini sürdürmeyi imkansız hale getirmesi durumunda boşanma davası açılabilir.
• Akıl hastalığına ilişkin, resmi sağlık kurulu raporu alınması zorunludur.
• Rapor, hastalığın iyileşmesinin mümkün olmadığını ve evlilik birliğini olumsuz etkilediğini göstermelidir.

2. Boşanma İçin Aranan Şartlar

• Hastalık Süreci: Akıl hastalığı evlilikten sonra ortaya çıkmış olmalıdır.
• Tedavi İmkanı: Hastalığın tedavisinin mümkün olmaması gereklidir.
• Evlilik Birliğinin Sarsılması: Akıl hastalığı, diğer eşin evliliği sürdürmesini çekilmez hale getirmiş olmalıdır.

Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

1. Resmi Sağlık Kurulu Raporu

Boşanma davası açılabilmesi için, eşin akıl hastalığının resmi bir sağlık kurulu raporu ile kanıtlanması gereklidir.

• Rapor, Sağlık Bakanlığı’na bağlı tam teşekküllü bir hastaneden alınmalıdır.
• Rapor, hastalığın iyileşmesinin mümkün olmadığını ve evlilik birliğini olumsuz etkilediğini belirtmelidir.

2. Hastalığın Tedavisinin Mümkün Olmaması

Akıl hastalığının tedavi edilemez bir durumda olması gereklidir. Geçici veya iyileştirilebilir rahatsızlıklar, boşanma sebebi oluşturmaz.

3. Evlilik Birliğini Sürdürmenin İmkansızlığı

Akıl hastalığı, davacı eş için evlilik birliğini sürdürmeyi çekilmez hale getirmelidir. Bu durum, somut olayın özelliklerine göre mahkeme tarafından değerlendirilir.

Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davası Süreci

1. Dava Dilekçesi ve Başvuru

• Davacı, Aile Mahkemesi’ne başvurarak boşanma talebinde bulunur.
• Dilekçede, akıl hastalığı ve bunun evlilik birliğine olan etkileri açıkça belirtilmelidir.

2. Sağlık Raporunun Sunulması

• Davacı, eşinin akıl hastalığını gösteren resmi sağlık kurulu raporunu mahkemeye sunar.
• Mahkeme gerekirse ek sağlık raporları ve uzman görüşleri talep edebilir.

3. Mahkeme Süreci ve Karar

• Mahkeme, delilleri inceler ve sağlık raporlarını değerlendirir.
• Hastalığın evlilik birliğini temelinden sarsıp sarsmadığını tespit ederek boşanma kararı verir.

Yargıtay Kararları ile Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma

1. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi Kararı (E. 2021/5326, K. 2022/6531)

Olay: Davacı eş, eşinin paranoid şizofreni hastası olduğunu ve tedaviye yanıt vermediğini iddia ederek boşanma talebinde bulunmuştur. Mahkemeye tam teşekküllü bir hastaneden rapor sunulmuştur.
Karar: Yargıtay, raporun evlilik birliğinin temelinden sarsıldığını kanıtladığını belirterek boşanma talebini haklı bulmuştur.
Karar Metni:

"Paranoid şizofreni gibi ağır akıl hastalıklarının tedaviye yanıt vermemesi, evlilik birliğini temelinden sarsar ve boşanma talebi haklıdır."

2. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı (E. 2020/7632, K. 2021/8142)

Olay: Kadın, eşinin bipolar bozukluk nedeniyle evlilik birliğine zarar verdiğini ve tedavi edilemediğini iddia etmiştir.
Karar: Yargıtay, raporların hastalığın tedavi edilemez olduğunu ve evlilik birliğini olumsuz etkilediğini doğruladığını belirterek boşanma kararı vermiştir.
Karar Metni:

"Akıl hastalığının evlilik birliğine olan olumsuz etkileri sağlık raporlarıyla kanıtlanmıştır. Boşanma talebi yerinde görülmüştür."

3. Yargıtay 8. Hukuk Dairesi Kararı (E. 2019/5412, K. 2020/7123)

Olay: Davacı eş, eşinin depresyon nedeniyle evlilik görevlerini yerine getiremediğini iddia etmiş, ancak rapor hastalığın tedavi edilebilir olduğunu göstermiştir.
Karar: Yargıtay, tedavi edilebilir hastalıkların boşanma sebebi oluşturmayacağını belirterek davayı reddetmiştir.
Karar Metni:

"Akıl hastalığı tedavi edilebilir bir nitelikteyse, bu durum boşanma sebebi oluşturmaz."

Örnek Olaylar ile Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma

Örnek 1: Şizofreni Nedeniyle Boşanma

Olay: Ayşe, eşi Mehmet’in şizofreni teşhisi aldığını ve tedaviye rağmen hastalığının ilerlediğini iddia ederek boşanma davası açmıştır. Mahkemeye tam teşekküllü bir hastaneden alınan sağlık raporu sunulmuştur.
Sonuç: Mahkeme, hastalığın tedavi edilemez olduğunu ve evlilik birliğini sarsıcı nitelikte olduğunu belirterek boşanmaya karar vermiştir.

Örnek 2: Geçici Depresyon ve Davanın Reddedilmesi

Olay: Ali, eşinin depresyon tedavisi gördüğünü ve bu durumun evliliklerini olumsuz etkilediğini belirterek boşanma talebinde bulunmuştur. Ancak rapor, hastalığın tedavi edilebilir olduğunu göstermiştir.
Sonuç: Mahkeme, hastalığın geçici ve tedavi edilebilir olduğunu belirterek davayı reddetmiştir.

Örnek 3: Bipolar Bozukluk ve Boşanma Kararı

Olay: Zeynep, eşinin bipolar bozukluk nedeniyle aile içinde sürekli krizler yaşattığını ve tedaviye yanıt vermediğini iddia etmiştir.
Sonuç: Mahkeme, bipolar bozukluğun evlilik birliğini çekilmez hale getirdiğini belirterek boşanma talebini kabul etmiştir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Akıl hastalığı nedeniyle boşanma davası açmak için hangi rapor gereklidir?

Tam teşekküllü bir devlet hastanesinden alınmış resmi sağlık kurulu raporu gereklidir.

2. Akıl hastalığı evlilikten önce mevcutsa dava açılabilir mi?

Evlilik öncesinde mevcut olan akıl hastalıkları, boşanma sebebi oluşturmaz.

3. Hangi akıl hastalıkları boşanma sebebi sayılır?

Tedavi edilemeyen ve evlilik birliğini sürdürülemez hale getiren hastalıklar (örneğin, şizofreni, bipolar bozukluk) boşanma sebebi sayılır.

4. Geçici akıl hastalıkları boşanma sebebi midir?

Hayır. Geçici veya tedavi edilebilir hastalıklar boşanma sebebi oluşturmaz.

5. Akıl hastalığı nedeniyle boşanma davasında nafaka talep edilebilir mi?

Evet. Akıl hastası olan eşin tedavi ve bakım masrafları için nafaka talep edilebilir.

Sonuç ve Öneriler

Akıl hastalığı nedeniyle boşanma davaları, tıbbi raporlara ve hukuki süreçlere dayalı olarak yürütülür. Bu tür davalarda:

• Delilleri Hazırlayın: Sağlık kurulu raporu ve diğer delilleri eksiksiz olarak toplayın.
• Hukuki Süreçlere Hakim Olun: Davanın detaylarına uygun bir yol haritası belirleyin.
• Uzman Desteği Alın: Hukuki hatalardan kaçınmak ve süreci hızlandırmak için bir avukattan destek alın.

Hukuk büromuz, akıl hastalığı nedeniyle boşanma davalarında uzman kadrosuyla hizmet sunmaktadır. Daha fazla bilgi almak ve danışmanlık hizmeti için bizimle iletişime geçebilirsiniz.