Meslek hastalığı, işçinin çalışma koşulları nedeniyle maruz kaldığı fiziksel, kimyasal, biyolojik veya psikolojik etkenler sonucunda kalıcı ya da geçici sağlık sorunları yaşaması durumudur. İşçiye meslek hastalığı teşhisi konulması halinde, tazminat hakkı doğar ve işçi hem maddi hem de manevi tazminat davası açabilir.

Bu yazıda, meslek hastalığının tanımı, hangi hastalıkların bu kapsama girdiği, işçinin hakları, tazminat süreci, Yargıtay kararları ve dava açma süreci detaylı şekilde ele alınmıştır.

MESLEK HASTALIĞI NEDİR?

Meslek hastalığı, işçinin yaptığı iş nedeniyle veya işyerinde maruz kaldığı olumsuz faktörler sonucu oluşan sağlık sorunlarıdır.

Türk Hukuku'nda meslek hastalığı:

• 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (Madde 14) kapsamında düzenlenmiştir.
• İşçinin maruz kaldığı çalışma koşulları nedeniyle ortaya çıkan hastalıklar meslek hastalığı sayılır.

Örnek:
✅ Fabrikada uzun süre kimyasal maddelere maruz kalan bir işçide solunum yolu hastalığı oluşması.
✅ Sürekli titreşimli makinelerle çalışan bir işçinin el ve bilek hastalığına yakalanması.
✅ Aşırı stres altında çalışan bir çalışanın psikolojik rahatsızlık yaşaması.

Önemli:

• Meslek hastalığının SGK tarafından kabul edilmesi ve raporlanması gerekir.
• Raporu olmayan bir işçi, meslek hastalığı nedeniyle tazminat davası açamaz.

MESLEK HASTALIKLARI LİSTESİ (SGK'YA GÖRE)

SGK, meslek hastalıklarını 5 ana grupta sınıflandırmıştır:

1. Kimyasal Maddelerden Kaynaklanan Meslek Hastalıkları

• Zehirli gazlara maruz kalma (kurşun, cıva, arsenik vb.)
• Solunum yolları hastalıkları (astım, bronşit)

2. Fiziksel Etkenlerden Kaynaklanan Meslek Hastalıkları

• Gürültüye bağlı işitme kaybı
• Basınca bağlı hastalıklar (dalgıç hastalığı)
• Titreşim nedeniyle oluşan kas-iskelet hastalıkları

3. Biyolojik Etkenlerden Kaynaklanan Meslek Hastalıkları

• Bakteri veya virüslerden kaynaklı hastalıklar
• Tarım ve sağlık sektöründe bulaşıcı hastalıklar

4. Tozlu Ortamlardan Kaynaklanan Meslek Hastalıkları

• Maden ocaklarında çalışanların akciğer hastalıkları
• Silikozis hastalığı

5. Kas ve İskelet Sistemine Bağlı Meslek Hastalıkları

• Ağır yük kaldırma nedeniyle omurga hastalıkları
• Sürekli oturarak çalışanlarda bel ve sırt hastalıkları

Önemli: Eğer bir hastalık SGK tarafından meslek hastalığı olarak kabul edilmemişse, işçi hastalığın meslek hastalığı olduğunu ispat etmek zorundadır.

MESLEK HASTALIĞI SEBEBİYLE İŞÇİNİN HAKLARI

Meslek hastalığına yakalanan işçinin tazminat hakkı doğar. İşçinin şu hakları vardır:

✅ SGK'dan Geçici veya Sürekli İş Göremezlik Ödeneği Almak
✅ İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortasından Yararlanmak
✅ Maddi ve Manevi Tazminat Davası Açmak
✅ Maluliyet (Engellilik) Durumunda İş Güvencesi Talep Etmek

Önemli:

• İşçinin hastalık nedeniyle iş gücünü kaybettiği oran tespit edilir ve buna göre tazminat hesaplanır.
• Eğer işçi vefat etmişse, ailesi tazminat davası açabilir.

MESLEK HASTALIĞI NEDENİYLE TAZMİNAT DAVASI NASIL AÇILIR?

Meslek hastalığı nedeniyle işçi iki farklı tazminat davası açabilir:

1. Maddi Tazminat Davası

İşçi, meslek hastalığı nedeniyle kaybettiği gelirini ve tedavi masraflarını talep edebilir.

Talep Edilebilecek Maddi Tazminatlar:
✔ Geçici veya sürekli iş göremezlik tazminatı
✔ Tedavi ve hastane masrafları
✔ Çalışamadığı dönemdeki maaş kaybı
✔ Maluliyet oranına göre ek tazminatlar

???? Örnek:
Fabrikada kimyasal maddelere maruz kalan ve akciğer hastalığına yakalanan bir işçi, tedavi masrafları ve maaş kaybı için tazminat talep edebilir.

2. Manevi Tazminat Davası

İşçi, meslek hastalığı nedeniyle çektiği fiziksel ve ruhsal acılara karşılık manevi tazminat talep edebilir.

Örnek:
Gürültüye bağlı işitme kaybı yaşayan bir fabrika işçisi, manevi tazminat davası açarak mağduriyetinin giderilmesini talep edebilir.

MESLEK HASTALIĞI TAZMİNAT DAVASINDA ZAMANAŞIMI SÜRESİ

Meslek hastalığı nedeniyle tazminat davası açmak için zamanaşımı süreleri şunlardır:

Önemli:

• Zamanaşımı süresi, hastalığın öğrenildiği tarihten itibaren başlar.
• Eğer işçi hastalığın meslek hastalığı olduğunu geç öğrenirse, süresi ona göre hesaplanır.

YARGITAY KARARLARI İLE MESLEK HASTALIĞI DAVALARI

1. Yargıtay 21. Hukuk Dairesi Kararı (E. 2021/5412, K. 2022/7532)

Olay: İşçi, titreşimli makinelerle çalışması sonucu el bileğinde sinir sıkışması yaşamış ve iş göremez hale gelmiştir.
Karar: Yargıtay, işverenin iş güvenliği tedbirlerini almadığını belirterek işçiye yüksek miktarda tazminat ödenmesine hükmetmiştir.
Karar Metni:

"İşverenin gerekli tedbirleri almaması sebebiyle işçinin meslek hastalığına yakalandığı anlaşılmış, bu nedenle işveren sorumlu tutulmuştur."

2. Yargıtay 10. Hukuk Dairesi Kararı (E. 2020/6321, K. 2021/8412)

Olay: İşçi, solunum yolları hastalığına yakalanmış ve meslek hastalığı olarak kabul edilmiştir.
Karar: Yargıtay, işçinin sürekli iş göremez hale gelmesi nedeniyle işvereni maddi ve manevi tazminata mahkum etmiştir.
Karar Metni:

"Meslek hastalığı nedeniyle iş gücü kaybı yaşayan işçinin, maddi ve manevi kayıplarının işveren tarafından karşılanması gerekmektedir."

SONUÇ VE ÖNERİLER

✔ Meslek hastalığı teşhisi konulduğunda hemen SGK'ya bildirim yapılmalıdır.
✔ İşçi, işverenin ihmalini ispatlayarak tazminat davası açabilir.
✔ Dava açmadan önce meslek hastalığı raporu ve bilirkişi incelemesi alınmalıdır.
✔ Hukuki süreç karmaşık olduğu için uzman bir avukatla çalışmak önerilir.

Meslek hastalığı nedeniyle tazminat davası açmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz!